Nos últimos anos, as institucións da UE interesáronse cada vez máis polo desenvolvemento sostible da industria alimentaria. No marco do Pacto Verde Europeo e da formulación “da granxa á mesa”, a Comisión Europea e o Parlamento Europeo están a estudar os problemas da produción de alimentos e o seu impacto no medio ambiente e a biodiversidade.
Unha delas é o uso de pesticidas. Os praguicidas son produtos químicos utilizados polos agricultores para previr pragas e enfermidades e aumentar a produtividade das terras de cultivo. Formaron parte do sistema europeo de produción de alimentos durante décadas, alimentando por centos de millóns de persoas.
Nos últimos anos, con todo, víronse algunhas voces que avogan por unha redución na utilización destes produtos, argumentando que o seu uso excesivo é prexudicial para os ecosistemas e a saúde humana. Isto reflíctese na estratexia “da granxa á mesa”, cuxo obxectivo é reducir o seu emprego nun 50% para 2030.
✔️ Inquietude entre os agricultores
Durante anos, os agricultores estiveron observando estas mensaxes con gran preocupación. Os produtos fitosanitarios son ferramentas que se usan en campo porque son necesarios e solucionan problemas de produción, polo que reducir a súa utilización sen brindar alternativas e sen analizar os impactos das medidas, xera moitas dúbidas entre os seus usuarios.
O Comité Económico e Social Europeo (CESAMENTO), órgano consultivo das institucións europeas que agrupa a representantes da sociedade civil, obtivo unha maioría abafadora a favor (175 a favor, 3 abstencións, só un en contra).
O ditame de onte non cuestiona o obxectivo de reducir o uso de praguicidas, senón que pretende “facilitar” a intención da Comisión e o Parlamento de definir un “período de transición adecuado” e analizar a situación específica de cada Estado membro e sector.
O relator José Manuel Roche, secretario de Relacións Internacionais de Unión de Pequenos Agricultores e Gandeiros, estima que “hai que producir agora sen poñer en perigo a produción futura. Europa debe colaborar cos agricultores para garantir unha produción de alimentos intelixente e sostible”.
O documento aprobado polo Comité subliña a importancia da soberanía alimentaria para Europa, especialmente importante á luz da guerra en Ucraína e do cambio climático. Europa non pode permitirse reducir a produción, o que diminuiría o emprego dos pesticidas existentes e aumentaría o prezo dos alimentos.
O CESAMENTO avoga por solucións científicas e innovadoras, como variedades máis resistentes, sementes certificadas, agricultura sostible, novas tecnoloxías xenéticas, agricultura ecolóxica, rotación de cultivos, tecnoloxías dixitais e xestión das plantas, para “lograr con éxito a transición a un modelo de baixo uso de praguicidas”.
As conclusións recoñecen a importancia do asesoramento técnico sobre o uso de praguicidas e do reforzo do papel das asociacións e cooperativas de agricultores.
Tamén pide que se teña moi en conta o principio de reciprocidade nos acordos alimentarios con terceiros países para manter a competitividade do sector agrícola europeo e garantir unhas relacións comerciais xustas. O ditame sobre o uso sostible dos produtos fitosanitarios non é vinculante, pero a Comisión deberá telo en conta tras a súa publicación no Diario Oficial da UE.
