A ADR Pontevedra Norte e a Asociación de Desenvolvemento Comarca de Ordes súmanse ao proxecto piloto denominado “Estudo e ordenación territorial da terra a través do sistema de permutas” iniciado pola ADR Comarca de Lugo no concello de Friol a finais do ano 2020.
REDACCIÓN: Marisé García Hermida – 1 de marzo de 2023
O concello da Estrada (Pontevedra) xunto co de Ordes (A Coruña), apostaron por unirse a un proxecto piloto que arrincou no ano 2020 no concello de Friol (Lugo) promovido polas respectivas Asociacións Comarcais de Desenvolvemento Rural.
Despois do éxito alcanzo por esta iniciativa no concello de Friol sobre terras de vocación agrícola, de explotacións gandeiras de vacún, decidiron experimentalo noutras provincias con características diferentes, sobre terreos de vocación forestal, e/ou mixta, con produtores de horta, froitos…, ou outro tipo de gandería.
Este proxecto, que leva o nome de “Estudo e ordenación territorial da terra a través do sistema de permutas”, busca dar unha alternativa viable, sinxela, e o máis rápida posible ás tan demandadas “concentracións parcelarias” que se eternizan no tempo a causa dunha burocracia extremadamente lenta, chegando a precisar a maioría de máis de 25 anos para finalizar os procesos e facer a entrega dos títulos de propiedade.
Temos que ter en conta que en Galicia existe un particular sentimento da propiedade e que en raras ocasións transmítese a titularidade das terras ate o falecemento destes, o que supón que máis que unha solución para a súa posta en valor, é unha agravante da mesma, xa que cando o proceso finaliza as persoas que a solicitaron no seu día, como mal menor, xa están a chegar ao fin da súa vida laboral (se non chegaron xa), ou faleceron antes.
Despois de valorar diferentes concellos, iniciouse un estudo para valorar os lugares máis idóneos, do que resultou que no concello dea A Estrada apostouse polo lugar de Cabanelas na parroquia de Liripio onde limitan os concellos da Estrada, Forcarei, e Cerdedo-Cotobade. As súas características parcelarias que a diferencian das dúas zonas dos outros concellos, a súa situación estratéxica, e un alto interese de participación mostrado por varias das persoas titulares, foron determinantes para a súa elección.
O sistema de permutas é totalmente voluntario, faise de forma cordial e transparente, o que evita os recursos xudiciais e, en consecuencia, o tempo que tardan en resolverse; tampouco precisa de estudo de impacto ambiental ao non ter que abrir novas estruturas, xa que as permutas adáptanse ás existentes, e só sería preciso mellorar as mesmas, o que supón outro importante aforro de tempo.
En definitiva, o proceso podería verse reducido a un tempo non superior aos 2 anos para a súa finalización. Isto supoñería un gran adianto para poder levar a cabo calquera proxecto no rural, tanto de maneira individual, como de xestión conxunta, para alcanzar unha viabilidade efectiva e que as persoas en idade laboral que o desexen poidan emprender os seus propios proxectos sen ter que expoñerse á frustración dunha espera sen fin.
O domingo 26 de febreiro ás 11 da mañá celebrouse a primeira reunión de contacto con veciños de Cabanelas que mostraron un altísimo interese no proxecto, así como varias das persoas propietarias que non puideron asistir, pero confirmaron o seu interese mediante comunicación directa con moitas das primeiras; tamén pediron información sobre o mesmo, veciños con propiedades próximas ao lugar de Cabanelas, desde Liripio, e desde o concello de Forcarei.
O éxito do mesmo dependerá do número de titulares e de parcelas que finalmente se comprometan co proxecto piloto, que inicialmente parte dunha base orientativa de 422 Ha, distribuídas entre 2.700 parcelas, e que a recado se verá reducida na primeira fase pola limitación do tempo para a súa xustificación; pero de ser preciso, solicitaríase unha ampliación do proxecto para poder satisfacer a todas as persoas interesadas.
As pretensións do proxecto:
• Avanzar no desenvolvemento dunha ferramenta orientada a mellorar a competitividade do medio rural a través do redimensionamiento das parcelas.
• Crear unha plataforma tecnolóxica que nos/nos permita facer propostas de modificación territorial a través de permutas nunha área determinada.
• Expoñer a validez da ferramenta en diferentes territorios e contornos.
• Avaliar cústelos da ferramenta para valorizar a mesma como unha solución válida en áreas con boa infraestrutura de camiños.
• Establecer un procedemento legal ao amparo da Lei de Mellora da Estrutura Territorial Agraria (METAGA) e da Lei de Recuperación da Terra Agraria de Galicia que poida servir de referencia para ao futuro.
◼️ Enxeñeiro Agrónomo detalla experiencia piloto en Friol para nova figura contemplada na Lei
O enxeñeiro Agrónomo responsable da experiencia piloto en Friol explicou as principais diferenzas que existen con outras figuras contempladas na Lei, como poden ser as concentracións parcelarias ou os polígonos agroforestais; e detallou cales son os pasos neste proceso.
Na reunión celebrada o domingo 26 de febreiro en Cabanelas os propietarios xa manifestaron a súa vontade de participar, achegar a documentación ou declaracións da titularidade dos bienes e a partir de aí iníciase o traballo coa ferramenta.
O proxecto está financiado pola Consellería do Medio Rural a través dos fondos de Cooperación LEADER ao 90% e o 10% restante o Concello da Estrada.
